Nghệ thuật kiến tạo nên cái đẹp là một tiêu chí mà các KTS không ngừng theo đuổi và phấn đấu để đưa vào trong mỗi tác phẩm của mình, nhằm tiếp thu những tinh hoa của những giá trị xưa cũ, đồng thời theo kịp với nhu cầu khắt khe của chủ đầu tư.
Đặc biệt là trong Kiến trúc Tân cổ điển, mỗi chi tiết, mỗi bộ phận của công trình phải toát lên được sự hoàn mỹ, đẳng cấp, mang chất nghệ tuyệt đối.
Trong đó, mái nhà được coi là phần quan trọng nhất của một ngôi nhà, là mảnh đất màu mỡ để các kiến trúc sư ươm mầm sáng tạo, khai thác từ đó tạo nên những nét đọc đáo ấn tượng nét riêng cho tác phẩm của mình.
Kiến trúc Tân cổ điển nổi tiếng với những loại mái ấn tượng như mái mansard, mái vòm, mang đến giá trị thẩm mỹ cao cho ngôi nhà. Đồng thời, thi công loại mái này đòi hỏi kỹ thuật và tay nghề cao, nhằm đảm bảo kết cấu và tính thẩm mỹ cho ngôi nhà.
Trong bài viết dưới đây, Apollo Việt sẽ chia sẻ về kinh nghiệm trong thiết kế và thi công mái mansard, mái vòm của biệt thự Tân cổ điển.
1. Mái mansard là gì, mái cong, mái vòm là gì?
Đầu tiên, hãy cùng tìm hiểu về các loại mái đặc trưng thường dùng cho Biệt thự Tân cổ điển nhé.
1.1. Mái mansard
Mái là khối mái hình thang bằng đá phiến màu sẫm úp lên mái nhà. Mái mansard tạo thành một tầng nhà trên cùng có tác dụng giữ cho những tầng dưới tránh khỏi hiện tượng nóng hoặc lạnh do ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu. Mái Mansard ra đời ở Pháp vào thế kỉ 17 và được đặt tên theo kiến trúc sư Francois Mansard.
Trước đây, mái Mansard sử dụng các phiến đá đen để ốp mái, tuy nhiên do hiện nay loại đá phiến này trở nên khan hiếm và không còn phù hợp với xu thế phát triển của thời đại này kiến trúc sư đã cải cách vật liệu thay thế bằng các tấm tôn sẫm màu hay các tấm bê tông sơn màu sẫm.
Với các công trình lớn của sử dụng kiến trúc Pháp, thì mái mansard là một lựa chọn không sai. Mái Mansard là phương án giúp cân bằng tỉ lệ mái, thân và đế của một công trình kiến trúc.
Đặc biệt trong kiến trúc tân cổ điển, mái mansard được sử dụng giống như "cá gặp nước", kiến trúc càng thêm sang trọng và đẳng cấp.
Ngoài ra, để tăng thêm sự tinh tế cho tổng thể khối mái, KTS thường thiết kế thêm các cửa sổ trên mái, vừa tạo thẩm mỹ cho công trình, vừa giúp không gian trong tầng áp mái luôn sạch sẽ, thoáng khí.
Ở Việt Nam, Kiến trúc mái Mansard xuất hiện từ thời thực dân Pháp xâm lược 3 nước Đông Dương và cho xây dựng các công trình hành chính, thương mại lớn ở Hà Nội, ngày nay vẫn còn như Tòa án tối cao, Phủ Chủ tịch, Nhà khách Chính phủ,...
1.2. Mái cong, mái vòm cổ kính
Mái vòm được xem là điểm nhấn trang trí đắt giá nhất cho các thiết kế biệt thự lâu đài, biệt thự cổ điển.
Các công trình cổ điển Pháp, dinh thự sở hữu hệ mái vòm cổ kính trở nên lộng lẫy hơn, kiêu sa hơn rất nhiều.
Mái vòm có dạng hình vòm, là biểu tượng cho sự đầy đặn, trù phú. Mái vòm được xem là điểm nhấn trang trí đắt giá nhất cho các thiết kế biệt thự lâu đài, biệt thự cổ điển.
Các công trình cổ điển Pháp, dinh thự sở hữu hệ mái vòm cổ kính trở nên lộng lẫy hơn, kiêu sa hơn rất nhiều.
2. Thi công mái mansard, mái vòm đúng kỹ thuật
2.1. Những phương pháp thi công mái mansard chuẩn và hiệu quả
Mái mansard nguyên bản theo Kiến trúc Pháp Châu Âu theo đúng cách xây dựng của Pháp là một phiến đá đen úp lên ngôi nhà để cách nhiệt, tận dụng tận dụng khoảng không gian bên trong (tầng tum) làm kho chứa đồ, sau một thời gian, phiến đá đen này rất khó kiếm và đắt đỏ, bởi vậy sau đó ở đây cũng không xây dựng loại mái này nữa.
Nhưng bởi vì kiến trúc đẹp mắt mang lại tỷ lệ hài hòa, sự cân đối cho công trình nên nhiều kiến trúc sư ở Việt Nam khi thiết kế những ngôi nhà kiểu Pháp đã vận dụng kiểu mái Mansand này mang lại tinh thần Pháp cho các công trình.
Tuy nhiên khi được xây dựng ở Việt nam thì cách thi công kiểu mái này không còn trở nên quá khó khăn như ở các thế kỷ trước tại Pháp, vật liệu được sử dụng không phải là những phiến đá đen nguyên bản đắt đỏ úp lên mà đã được thay bằng các khối bê tông đúc sẵn hoặc những kiểu xây tường thẳng đứng rồi đổ mái bằng hình thang để tạo kiến trúc theo hình khối mansard.
Các công trình Tân cổ điển ngày nay đều thi công mái mansard biến thể, đó là dựng khối mái thành hình thang (quá trình đổ bê tông mái này cũng khá tốn kém chi phí) có độ dày khoảng 6 đến 10cm, mặt ngoài có thể phủ lớp khung vì kèo rồi dán đá phiến, bitum phủ đá hoặc để tiết kiệm chi phí hơn thì sẽ dùng gạch ốp rồi phủ một lớp xanh Fuji giả đá phiến.
Ngoài ra, để tiết kiệm hơn nữa người ta còn sử dụng vật liệu ốp mái mansard như là tấm tôn giả ngói sẫm màu hoặc những tấm bê tông sơn màu nâu sẫm chứ không ốp gạch. Với kỹ thuật xây dựng hiện đại này, người ta thi công, xử lý mái mansard rất dễ dàng tuy nhiên với cách đổ bê tông này cũng sẽ có 2 giải pháp khác nhau:
- Một là đổ bê tông mái bằng rồi đổ tiếp khối mái hình thang phía trên để chống nóng, cách nhiệt, đương nhiên với giải pháp này vô cùng tốn kém nhưng đã là một công trình biệt thự thì nên sử dụng cách này.
- Hai là không đổ bê tông mái bằng mà đổ bê tông nguyên bộ mái mansard phía trên rồi làm trần thạch cao chống nóng, về công năng và hiệu quả sử dụng thì không bằng cách trên nhưng tiết kiệm chi phí đổ bê tông.
Lưu ý khi đổ bê tông mái Manrsand thì phải thực hiện luôn bước chống thấm bằng các chất như sika để có thể sử dụng được tầng tum trên tùng tạo bởi khối mái.
Đối với các công trình biệt thự liền kề kiểu Pháp, người ta không thi công mái mansard bằng cách đổ bê tông vì quá tốn kém mà sử dụng hệ khung vì kèo rồi bắn ngói hoặc tấm lợp tôn giả ngói màu đen để tạo thành khối mái mansard.
Tuy nhiên, giải pháp này mang đến hiệu quả sử dụng thấp và thường không sử dụng được tầng tum trên cùng vì rất nóng và dễ thấm dột.
Khung vì kèo hình dáng mái Mansard có cấu tạo phức tạp hơn so với vì kèo mái dốc nhưng có cùng ưu điểm là giúp tiết kiệm chi phí ở mức tối ưu so với giải pháp đổ bê tông.
Ngoài ra, khi thi công mái mansard, nên tạo những khung cửa sổ nhỏ trên mái để tạo sự thông thoáng cho không gian bên trong nếu bạn đã đổ bê tông mái bằng và sử dụng tầng áp mái làm nhà kho.
Còn tạo nên tính thẩm mĩ cho công trình kiến trúc Pháp, nhưng ô cửa hình vòm bán nguyệt hoặc cửa kính viền trắng hình ô vuông cũng là mang đến vẻ đẹp sang trọng hơn, có nhiều công trình đã trang trí cho cửa sổ mái bằng những phào chỉ được đắp tinh tế, kỹ càng tạo nên tính thẩm mĩ ưu việt.
2.2. Kinh nghiệm thi công mái vòm, mái chóp
Thi công mái vòm, mái chóp được đánh giá là giai đoạn quan trọng nhất, phức tạp nhất và cũng dễ xảy ra sai sót nhất trong thi công công trình Tân cổ điển, cổ điển. Dưới đây là một số kinh nghiệm thi công mái mansard cho chủ đầu tư tham khảo:
- Phải Đặt thép chờ dầm cột và thép chờ của vách đứng ngay từ khi thi công thép sàn tầng tum nhằm tạo sự vững chắc cho mái vòm.
- Định hình và Ghép cốt pha 2 mặt trong và ngoài ở những vị trí vách đứng.
- Mái cong phía trên chỉ ghép cốt pha mặt được trong và phết vữa bê tông trộn khô theo cốt pha đã định hình.
- Ở những dạng mái cong này: Đảm bảo Thông thường Chân mái sẽ giật vào so với mặt tường 1 khoảng nhất định. Vì vậy việc thiết kế bố trí dầm chân mái phải lớn hơn sàn bình thường để tránh hiện tượng chân mái đâm thủng kết cấu sàn.
- Ngoài ra, tất cả các hệ mái cong do Apollo Việt thiết kế đều yêu cầu triển khai thép 2 lớp, mặc dù khó và phức tạp cho đội thợ thi công nhưng sẽ đảm bảo an toàn tuyệt đối cho công trình.
Bên cạnh đó, vấn đề lựa chọn vật liệu hoàn thiện mái vòm cũng là điều được nhiều chủ đầu tư quan tâm. Apollo Việt xin chia sẻ 2 phương án xử lý sau đây:
- Cách thứ nhất: hoàn thiện phần thô, xử lý chống thấm, trát ngói vẩy cá bằng vữa xi măng rồi sơn màu ngói như phối cảnh 3D.
Ưu điểm của phương pháp này là dễ dàng thi công, giá thành hợp lý. Với cách này đội thợ xây trát có thể trực tiếp triển khai luôn không cần đơn vị thứ ba.
Nhược điểm của cách này là tính thẩm mỹ ở mức độ tương đối và lớp sơn mái cũng phải sơn lại cùng với sơn tường sau 1 thời gian sử dụng để công trình luôn đẹp.
- Cách thứ 2: hoàn thiện phần thô, xử lý chống thấm bắn ghép cầu phong, li to sau đó gắn ngói vảy cá đá xanh Lai Châu hoặc Ngói gạch gốm.
Cách này có nhiều ưu điểm lớn là: Chống thấm, chống nóng rất tốt, ngói bền màu, càng lâu Công trình sẽ càng đẹp hơn và sang trọng hơn.
Tuy nhiên mái khá nặng nên yêu cầu phương án kết cấu phải đảm bảo hợp lý. Đồng thời kĩ thuật thi công yêu cầu khắt khe hơn, giá thành khá cao. Phương án này cũng yêu cầu 1 đội thi công thứ 3 chuyên nghiệp và có kinh nghiệm trong mảng thi công ngói đá.
Lưu ý, công đoạn thi công này yêu cầu đơn vị thi công phải sử dụng đinh liên kết inox và có những đường chỉ khóa hệ mái bằng vữa, bê tông để khóa lại, tránh hiện tượng ngói trượt, rơi sau 1 thời gian sử dụng.
Để đảm bảo công trình được xây dựng an toàn, bền vững và đẹp mắt, chủ đầu tư nên lựa chọn Kiến trúc sư có chuyên môn cao, kinh nghiệm phong phú không những thiết kế đẹp mà quan trọng là có khả năng xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình thi công.
Trên đây là những chia sẻ về phương pháp thi công các loại mái đặc trưng của Kiến trúc Tân cổ điển. Hy vọng bài viết đã giúp quý vị nắm được nhiều thông tin mới mẻ và hữu ích.
