Công trình Nhà thờ đá Phát Diệm là quần thể nhà thờ Công giáo được đánh giá đẹp nhất Việt Nam và mệnh danh là “kinh đô Công giáo Việt Nam”. Vậy thì công trình này có gì đặc biệt. Qúy vị hãy cùng Apollo Việt khám quá công trình Tôn giáo quy mô và vô cùng ấn tượng này nhé:
1. Tổng quan chung về công trình Nhà thờ đá Phát Diệm
Không gian đẳng cấp, tráng lệ của Nhà thờ đá Phát Diệm
Nhà thờ có tên là Phát Diệm và mang ý nghĩa rất tốt lành là “phát sinh ra cái đẹp”. Quần thể kiến trúc này cách thành phố Ninh Bình 28 km về phía Nam, được tọa lạc trên một khu đất rộng khoảng 24ha, giữa trung tâm thị trấn Phát Diệm, huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình.
Ngôi thánh đường cổ kính đã tồn tại vững chãi hơn 120 năm qua, công trình được khởi công vào năm 1875 và đến năm 1898 thì cơ bản hoàn thành, chủ trì xây dựng bởi linh mục Phêrô Trần Lục.
Công trình này là sự hòa hợp và hội nhập giữa đạo Công giáo với nền văn hóa kiến trúc của dân tộc cũng như sự hòa hợp giữa Công giáo với các tôn giáo khác ở Việt Nam.
Công trình mang hơi thở của lối kiến trúc tân cổ Châu Âu kết hợp với nét đẹp truyền thống của Việt Nam. Như quý vị đang thấy, hệ mái của nhà thờ cong cong hình mũi thuyền là nét đẹp kiến trúc đình chùa truyền thống Việt Nam. Đây chính là nét đẹp độc đáo mà chỉ có ở Nhà thờ đá phát diệm.
Tất các các hạng mục của công trình được bố trí theo một mặt bằng tổng thể hình chữ Vương, không gian đóng mở theo phong cách tạo cảnh phương Đông rõ nét: trước là hồ nước, sau là núi. Theo quan niệm người Á Đông “Tiền có thủy, hậu có sơn” là mong muốn mọi việc diễn ra tốt đẹp, an lành cho cuộc sống.
Nhà thờ đá được kết hợp nhiều chi tiết chạm trổ rất tinh xảo. Các hình tượng thân thuộc với làng quê Việt Nam như tùng, cúc, trúc, mai … được bài trí quanh các công trình.
Toàn bộ phần mộc và nội thất của nhà thờ cùng các bức vách 2 bên được làm bằng gỗ lim thân lớn. Mái ngói được lợp bằng ngói mũi hài, loại ngói truyền thống của Việt Nam ở các đình chùa. Những bức phù điêu được tạc từ đá xanh nguyên khối mô phỏng các tích truyện được kể lại theo Kinh Thánh của người Công giáo.
Quần thể kiến trúc nhà thờ Phát Diệm đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia năm 1988. Tỉnh Ninh Bình và các cơ quan liên quan đang hoàn thiện hồ sơ đề nghị UNESCO công nhận nhà thờ Phát Diệm là di sản văn hóa thế giới.
Nhà thờ được xây dựng với trình độ kỹ thuật và điều kiện giao thông của những năm cuối thế kỷ 19. Từ hướng Nam đi vào nhà thờ Phát Diệm gồm các phần: Ao hồ, Phương Ðình, Nhà thờ lớn, ba hang đá nhân tạo và nhà thờ đá.
2. Các thành phần của Nhà thờ đá Phát Diệm
Quần thể nhà thờ Phát Diệm gồm nhà thờ lớn và 5 nhà thờ nhỏ (trong đó có một nhà thờ được xây dựng hoàn toàn bằng đá tự nhiên, được gọi là nhà thờ đá); phương đình (tháp chuông); ao hồ và 3 hang đá nhân tạo.
- Ao hồ: Một hồ nước hình chữ nhật, rộng khoảng 4 ha, được kè đá xung quanh nằm trực diện với con đường từ thị trấn Phát Diệm dẫn vào nhà thờ. Giữa hồ là một hòn đảo trên đó có bức tượng Chúa Giê-su.
- Phương đình, điểm nhấn quy mô nhất ở quần thể tôn giáo này. Phương Đình có nghĩa là nhà vuông, hình dáng như cái đình làng rộng lớn, chiều ngang 21 m, cao 25 m, gồm 3 tầng.
Tầng dưới lớn nhất, xây hoàn toàn bằng đá xanh vuông vắn, chia thành ba lòng, trong mỗi lòng có một sập đá. Sập đá ở lòng giữa to nhất, là một khối dài 4,2 m, rộng 3,2 m, dày 0,3 m.
Trên 4 đỉnh tháp có 4 pho tượng bốn vị Thánh Sử, mà từ đường nét, tư thế đến đường mây nếp áo khiến ta dễ lầm với các pho tượng trong các đền chùa Việt Nam. Các vòm cửa bằng đá được lắp ghép đến trình độ tinh xảo.
Giữa Phương Ðình đặt một sập làm bằng đá nguyên khối, phía ngoài và bên trong là những bức phù điêu được khắc chạm trên đá hình ảnh chúa Giê-su và các vị thánh với những đường nét thanh thoát. Tầng thứ hai của Phương Ðình treo một trống lớn.
Tầng ba treo một quả chuông cao 1,4m, đường kính 1,1m, nặng gần 2000 kg, quả chuông lớn ở Phương Ðình được đúc vào năm 1890. Một tiếng chuông vang xa được ví như cả ba tỉnh (Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hóa) nghe thấy. Mái của nhà thờ Phát Diệm không cao vút kiểu ngọn tháp như những nhà thờ khác mà là mái cong thấp cổ kính như mái đình, mái chùa.
- Nhà thờ lớn: Nhà thờ chính được xây dựng từ năm 1891 với tên chính thức là Nhà thờ Đức Mẹ Mân Côi, nay là nhà thờ chính tòa của vị Giám mục Phát Diệm. Nhà thờ lớn dài 74m, rộng 21m, cao 15m, có bốn mái và có năm lối vào dưới các vòm đá được chạm trổ.
Trong nhà thờ có 6 hàng cột gỗ lim (48 cột) nguyên khối, hai hàng cột giữa cao tới 11m, chu vi 2,35m, mỗi cột nặng khoảng 10 tấn.
Gian thượng của thánh đường có một bàn thờ lớn làm bằng một phiến đá nguyên khối dài 3m, rộng 0,9m, cao 0,8m, nặng khoảng 20 tấn.
Mặt trước và hai bên được chạm trổ các loài hoa đặc trưng của bốn mùa làm cho bàn thờ như được phủ một chiếc khăn màu thạch sáng. Hai phía bên nhà thờ có bốn nhà thờ nhỏ được kiến trúc theo một phong cách riêng.
- Trái tim đức mẹ
Trong hệ thống 5 nhà thờ nhỏ ở Phát Diệm có một ngôi được làm hoàn toàn bằng đá có tên là Trái Tim Đức Mẹ. Khởi công xây dựng từ năm 1883.
Nhà thờ dài 15,3 m, rộng 8,5m, cao 6 m. Hầu hết nền, cột, xà, tường, chấn song, tháp hay bàn thờ đều bằng đá, do đó người Phát Diệm quen gọi là nhà thờ Đá.
Phía trong được chạm nhiều bức phù điêu đẹp, đặc biệt là bức chạm tứ quý: tùng, mai, cúc, trúc, tượng trưng cho thời tiết và vẻ đẹp riêng của bốn mùa trong một năm. Ðường nét khắc họa những con vật như sư tử, phượng sống động đến lạ thường.
- Các hang đá nhân tạo: ở phía bắc khu nhà thờ Phát Diệm có 3 hang đá cách nhau khoảng 100m được tạo bằng những khối đá lớn nhỏ khác nhau giữ nguyên dáng vẻ tự nhiên. Trong đó, hang Lộ Ðức là đẹp nhất. Trên các hang đá đều có các tượng lớn:
+ Nhà nguyện Trái Tim Đức Mẹ và Hang đá Đức Mẹ:
+ Núi Lộ Đức: Nguyên thủy tên là Vườn Giệt-si-ma-ni (phiên âm từ Gethsemane), khởi dựng năm 1896, từ năm 1925 đổi tên thành núi Lộ Đức.
+ Núi Sinh Nhật: nguyên thủy tên là Núi Táng Xác, khởi dựng năm 1875, cũng là công trình được xây dựng đầu tiên với quy mô rất đồ sộ nhằm mục đích thử độ lún của đất mới bồi. Từ năm 1954 được đổi tên thành Núi Sinh Nhật.
+ Núi Sọ, trong đây có hang Bêlem
- Các nhà nguyện: Nhà nguyện dâng kính Trái Tim Chúa, nhà nguyện kính thánh Phêrô, nhà nguyện kính thánh Giuse, và nhà nguyện kính thánh Rôcô (tên nguyên thủy: nhà nguyện kính thánh Gioan Tiền Hô).
3. Nhà thờ tổ chức Lễ hội Giáng sinh quy mô và hoành tráng
Để chuẩn bị cho Giáng sinh giáo dân ở Kim Sơn đã ngày đêm chuẩn bị để mang lến 1 mùa Giáng Sinh an lành, Tòa Giám mục Phát Diệm lung linh với ánh đèn màu rực rỡ. Hệ thống hang đá, cây thông, đèn ông sao phát quang tạo nên một không gian độc đáo và tráng lệ khác thường.
Trên sân khấu trước giữa phương đình và hồ nước là nơi trình diễn các tiết mục ca mừng Giáng sinh phục vụ nhân dân và du khách.
Kết thúc chương trình ca mừng Giáng sinh cũng là lúc bên trong thánh đường, mọi người cùng nhau nguyện cầu cho cuộc sống hòa bình, con người an lạc và hạnh phúc.
Nhà thờ đá Phát Diệm đêm Noel được trang hoàng lung linh với ánh đèn màu rực rỡ. Hệ thống hang đá, cây thông, đèn phát quang tạo nên một không gian độc đáo và tráng lệ.
Trong dịp Giáng sinh, Công an huyện Kim Sơn phối hợp với Ban Quản lý Nhà thờ đá Phát Diệm quy hoạch khu đi lại, ăn ở, để xe và đặt các biển hướng dẫn, phân luồng xe tại khu vực thị trấn Phát Diệm.
Nhà thờ đá Phát Diệm là một công trình kiến trúc vô cùng độc đáo và đồ sộ. Nơi đây không chỉ là 1 công trình kiến trúc bằng đá nổi bật và đặc sắc mà còn là địa điểm du lịch lý tưởng cho quý vị trong mùa giáng sinh và noel đang đến gần.
